Βαγγέλης Παπαθανασίου (1943 – 2022)
O “ΑΠΟΛΛΩΝ» αποχαιρετά τον Vangelis
Όταν ο Στρατής Μυριβήλης συνάντησε τον αυτοδίδακτο, εξάχρονο Βαγγέλη Παπαθανασίου να παίζει πιάνο, έγραψε:
«Ανάμεσα στις ευχάριστες εκπλήξεις που με περίμεναν στον Βόλο, είταν και ένα παιδάκι έξι ή εξήμισυ χρονώ, που ανακάλυψα προικισμένο με το θείο δώρο του ταλέντου. Ο μικρός αυτός με τις ποδίτσες της πρώτης δημοτικού και με τα γκρίζα γελαστά ματάκια του, είναι από τώρα ένας αυτοδίδαχτος μικροσκοπικός συνθέτης. (…) Πρέπει να δει κανείς τα μικροσκοπικά δαχτυλάκια του να αγωνίζονται να πιάσουν τις θαυμάσιες συγχορδίες που κανείς δεν του δίδαξε, πρέπει ν’ ακούσει τους χρωματισμούς και τα χαριτωμένα ευρήματά του, για να καταλάβει το νόημα του Ευαγγελιστού που είπε: “Πνεύμα ο Θεός και όπου θέλει πνει”. Για να δούμε, τι επιφυλάσσει η μοίρα σε τούτο το Βολιωτάκι».
Η μοίρα, του επιφύλασσε να γίνει ένας παγκοσμίως αναγνωρισμένος Έλληνας μουσικός και συνθέτης, που σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, αρκεί ένα όνομα για να υποδηλώσει ένα ξεχωριστό μουσικό σύμπαν: Vangelis.
Τα πρωτοποριακά στοιχεία της μουσικής του φανερώθηκαν από νωρίς, δείχνοντας πως «η μουσική αλλάζει». «Γιατί χρειαζόμαστε στη μουσική; Γιατί είναι η γλώσσα που μιλάνε όλοι, αν όχι στο σύμπαν, τουλάχιστον σίγουρα στη Γη. Δεν μιλάς κινέζικα ή ελληνικά, αλλά σίγουρα “μιλάς” την μουσική.», έλεγε ο ίδιος.
Κι έτσι, διέσχισε τα σύνορα των χωρών αλλά και της μουσικής: Από την «κραυγή» του που ακούγεται στο τέλος του δημοφιλούς «Geronimo Yanka» των «Forminx», μέχρι τους πρωτοποριακούς δίσκους των «Aphrodite’s child», όπου η δημοτική και η βυζαντινή παράδοση συναντιέται με την ψυχεδελική ροκ, τη φανκ και τη σόουλ. Από τον «αποκαλυπτικό» δίσκο «666» (1971), με τους τολμηρούς μουσικούς πειραματισμούς, τους στίχους του Κώστα Φέρρη, τις φωνές του Ντέμη Ρούσου, του Γιάννη Τσαρούχη και της Έλλης Παππά, μέχρι το «Spiral» (1977). Από το βραβευμένο με Oscar soundtrack «Oι δρόμοι της φωτιάς» (1981), όπου ο ηλεκτρονικός ήχος ακολουθεί τους τρεις δρομείς του 1924, μέχρι την ιδιοφυή, «σχεδόν» εξωπραγματική μουσική επένδυση του «Blade Runner» (1982). Από το χαρακτηριστικό θέμα του «1492. Χριστόφορος Κολόμβος» (1992), τη μουσική του για το θέατρο, μέχρι την τελετή έναρξης του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ανοιχτού Στίβου της IAAF που πραγματοποιήθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας και την επίσημη μουσική για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 2002.
Θα μένει για πάντα, η εικόνα του πίσω από το πιάνο αλλά και πίσω από το ειδικά κατασκευασμένο γι’αυτόν, «πολυόργανο»: «Τα δάχτυλά μου έχουν τρέξει μίλια και μίλια πάνω στα πλήκτρα. Παίζω για ώρες, δουλεύω σαν αθλητής, με τα δάχτυλα, το μυαλό μου, με όλο το σώμα. Όταν έχεις τη μουσική δεν είσαι ποτέ μόνος.», έλεγε.
Αυτό το μουσικό σύμπαν, έφτασε μέχρι το πραγματικό σύμπαν, το Διάστημα, το οποίο αποτέλεσε και πηγή έμπνευσής του διαχρονικά. Άλλωστε, η μουσική του πλαισίωσε σημαντικές διαστημικές αποστολές και για την αγάπη και τη συνεισφορά του αυτή, τιμήθηκε πολλές φορές.
Είμαστε σίγουροι, λοιπόν, πως η μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου, ο οποίος δεν είναι σήμερα πια εδώ, θα ταξιδεύει μέχρι τον Αστεροειδή που πήρε το όνομά του: 6354 Vangelis.
Καλό ταξίδι!
Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Ελλήνων Μουσικών «ΑΠΟΛΛΩΝ»